Quỹ tiết kiệm nhà ở: Nhiều vướng mắc

Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt thành lập Quỹ Tiết kiệm nhà ở. Tuy nhiên, xung quanh vấn đề này đang còn rất nhiều điều vướng mắc.

Nhiều người có nhà ở

Thủ tướng đã đồng ý với đề án lập Quỹ Tiết kiệm nhà ở. Theo đó, Quỹ tiết kiệm nhà ở sẽ hoạt động theo mô hình tổ chức phi lợi nhuận với mức đóng góp tự nguyện 1% tiền lương hằng tháng của người lao động và được hưởng lãi suất 3-5% một năm.

Sau khi hình thành, Quỹ sẽ được ưu tiên cho cho người dân vay tiền mua nhà ở và dành một phần nhất định ưu tiên cho các doanh nghiệp xây dựng thamgia chương trình phát triển nhà ở xã hội. Những người không có nhu cầuvề nhà, khi về hưu, họ được rút toàn bộ số tiền cả gốc lẫn lãi.

Nhiều chuyên gia cho rằng, với Quỹ Tiết kiệm nhà ở, Việt Nam đã có thêm công cụ để hỗ trợ phát triển thị trường bất động sản, góp phần điều tiết giá cả đồng thời đảm bảo nguồn tài chính và các ưu đãi sẽ đến được tận tay người tiêu dùng.

Nếu thực hiện thành công việc tạo dựng mô hình Quỹ này, việc khoảng 9 triệu người lao động đang hưởng lương hiện nay, chỉ cần đóng 1% số lương mỗi tháng, hàng năm Quỹsẽ có không dưới 10.000 tỉ đồng, góp phần đáng kể để cải thiện chỗ ở cho khoảng 7 triệu người có nhu cầu thuê, thuê mua nhà ở xã hội.

Vướng mắc

Quỹ tiết kiệm nhà ở được nhiều chuyên gia đánh giá cao bởi giải quyết nhucầu bức xúc về nhà ở tuy nhiên để đi vào thực tế vẫn còn một số vướngmắc.

Thứ nhất, việc tự nguyện đóng góp là tốt, là tôn trọng quyền tự quyết của người dân tuy nhiên liệu có cần quy định đóng 1% lươnghàng tháng. Những người muốn nhanh có nhà, muốn đóng góp nhiều hơn và đủ điều kiện tài chính cho phép họ đóng nhiều hơn sẽ giải quyết theo hướng nào?

Thứ 2, quỹ ưu tiên cho người dân vay mua nhà là hợplý. Tuy nhiên nếu dành một phần nhất định ưu tiên cho các doanh nghiệpxây dựng tham gia chương trình phát triển nhà ở xã hội, liệu có dễ nảysinh tiêu cực? Và trong trường hợp thất thoát tiền, cơ chế nào sẽ bảo vệ quyền lợi của người dân. Và liệucó nhất thiết nhà nước phải đứng ra trực tiếp quản lý Quỹ?

Việt Nam đã khảo sát mô hình Quỹ tiết kiệm nhà ở của một số nước trên thếgiới như mô hình của Singapore, của Mỹ hay của Đức. Vướng mắc trong môhình của Singapore là Nhà nước bắt buộc người lao động có hợp đồng phải nộp một khoản tiết kiệm nhà ở khiến người lao động không hào hứng tham gia đồng thời  với một xã hội lớn hơn và nhiều lao động không thanh toán qua tài khoản việc huy động là rất khó.

Vướng mắc trong mô hình của Mỹ là Nhà nước hỗ trợ thông qua việc hỗ trợ tíndụng vay mua nhà và việc hỗ trợ này đã trực tiếp dẫn đến cuộc khủnghoảng tài chính của Mỹ và lan ra toàn thế giới, do bắt nguồn từ việc cho vay dưới chuẩn tín dụng bất động sản.

Trong khi đó, mô hình Quỹ tiết kiệm của Đức đã khắc phục được những nhượcđiểm trên. Nghĩa là tự nguyên tham gia, tự nguyện đóng góp và xã hộihoá. Thay vì sử dụng vốn chính sách thì sử dụng vốn tư nhân và vốn nhànrỗi của người dân. Tiền của người gửi không bị sử dụng ở thị trường tín dụng tự do, nên không có chuyện bị mất đi hoặc bị chiếm đoạt mất.

Mô hình này giảm tải sức ép tài chính cho Nhà nước, thay vì Chính phủ phải bỏ tiền ra từ đầu cho mọi người với số lượng lớn - điều rất dễ quá tải - thì Chính phủ chỉ phải bỏ ra một chút ban đầu để khuyến khích người dân tham gia tiết kiệm cho mục đích có nhà ở.

Một chuyên gia chorằng, điểm quan trọng ở đây là nguồn vốn chỉ dùng cho nhà ở. Những người muốn có nguồn vốn này phải tham gia tiết kiệm trong một khoảng thờigian. Và họ tiết kiệm được 50% thì họ được vay 50%. Có nghĩa là sử dụngnguồn vốn là nguồn vốn tiết kiệm và đầu tư ra chỉ dùng cho  nhà ở chokhách hàng cuối cùng do đó nguồn vốn này nếu có sẽ không ảnh hưởng tớiđầu cơ và ảnh hưởng tới lạm phát như chúng ta vẫn lo lắng.

Theo thống kê của Bộ Xây dựng, tại khu vực đô thị trên cả nước hiện vẫn còn khoảng 7 triệu người có nhu cầu thuê, thuê mua nhà ở xã hội với tổng diện tích lên tới 150 triệu m2, tương đương nguồn vốn đầu tư tới 300.000 - 400.000 tỷ đồng. Điều đó cho thấy, nhu cầu nhà ởxã hội rất lớn và để đáp ứng được nhu cầu này rất cần các nguồn vốn phingân hàng như Quỹ tiết kiệm nhà ở.

Theo VnMedia